Bar (Ba, łac. barium) – pierwiastek chemiczny, metal ziem alkalicznych. Nazwa pochodzi od greckiego słowa ciężki.

Bar odkryty został w 1774 roku przez szwedzkiego chemika C.W. Scheelego, zaś w stanie czystym wydorębnił go jako pierwszy Humphry Davy w 1808. Jako pierwszy polską nazwę – bar- zaproponował Filip Walter.

Właściwości

Bar jest metalem, bardziej miękkim niż cynk lecz twardszym niż ołów. Naturalny pierwiastek jest mieszaniną siedmiu izotopów trwałych: 130Ba, 132Ba, 134Ba, 135Ba, 136Ba, 137Ba i 138Ba. W przyrodzie występuje przede wszystkim w postaci minerałów, takich jak baryt (BaSO4) oraz witeryt (BaCO3).

Wolny bar jest bardzo aktywny chemicznie. Na powietrzu szybko utlenia się do tlenku BaO i nadtlenku BaO2. W związkach występuje na +II stopniu utlenienia. Reaguje z wodą, tworząc wodór i wodorotlenek baru (Ba(OH)2), który jest mocną zasadą; nasycony roztwór tego wodorotlenku zwany jest wodą barytową.

Sole baru są bezbarwne, zawierają kation Ba2+. Sole baru barwią płomień na zielony kolor. Rozpuszczalne sole baru są toksyczne.

Zastosowanie

Metaliczny bar stosuje się jako dodatek do stopów ołowiu, zwiększający ich twardość (stopy typograficzne), w metalurgii jako odtleniacz, jako składnik stopów do usuwania gazów resztkowych z lamp elektronowych. Szersze zastosowanie mają związki baru, głównie siarczan(VI) baru. Azotan(V) baru (Ba(NO3)2) oraz chloran(V) baru (Ba(ClO3)2) są używane do wyrobu sztucznych ogni, gdzie barwią płomień na zielono.

Tlenek baru (BaO) jest półproduktem do otrzymywania nadtlenku baru (BaO2). Fluorek baru (BaF2) służy do sporządzania emalii. Tytanian baru (BaTiO3) ma właściwości piezoelektryczne. Chromian(VI) baru (BaCrO4) jest stosowany jako żółty pigment do wyrobu farb, zaś manganian(VI) baru (BaMnO4) jako pigment zielony.

Związki baru dobrze pochłaniają promieniowanie rentgenowskie i promieniowanie γ, są więc stosowane jako składniki osłon przed promieniowaniem.

źródło: Wikipedia.pl (http://pl.wikipedia.org/wiki/Bar_%28pierwiastek%29)

Anliza jakościowa

1) Reakcje z węglanami

Jony baru reagują z węglanami, tworząc biały osad.


 Węglany baru rozpuszczają się w rozcieńczonych roztworach kwasów z wydzieleniem lotnego dwutlenku węgla.

 2) Reakcja z kwasem siarkowym

Wytrąca się biały, drobnokrystaliczny osad siarczanu(VI) baru, nierozpuszczalny w rozcieńczonych kwasach mineralnych.
 


3) Reakcja z jonami chromianowymi(VI)

Jony chromianowe(VI) wytrącają żółty osad chromianu(VI) baru, rozpuszczalny w rozcieńczonym kwasie solnym, nierozpuszczalny w kwasie octowym.