Chromian(VI) potasu (K2CrO4) – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu chromowego i potasu.

W temperaturze pokojowej jest to jasnożółte ciało krystaliczne, masie cząsteczkowej 194,19 g/mol i gęstości 2,73 g/cm3. Dobrze rozpuszcza się w wodzie (62,5 g w 100 cm³ wody przy 20°C) i nie rozpuszcza się w etanolu. Krystalizuje w układzie rombowym. Temperatura topnienia 971°C; rozkłada się przed osiągnięciem temperatury wrzenia. Związek ten jest silnym utleniaczem. W roztworze wodnym, po dodaniu kwasu przechodzi w dichromian(VI) potasu, zmieniając barwę z żółtej na pomarańczową:

2CrO42- + 2H+ → Cr2O72- + H2O

Chromian potasu jest używany głównie w garbarstwie, przemyśle tekstylnym, emalierstwie, przy produkcji barwników i w chemii analitycznej. Podobnie jak inne związki chromu(VI) jest toksyczny. Związki chromu(VI) – w przeciwieństwie do chromu(III) – są uważane za silnie toksyczne i stanowią jeden z najtoksyczniejszych składników ścieków z garbarni.

Dichromian potasu (dwuchromian potasu, K2Cr2O7), nieorganiczny związek chemiczny, kompleksowa sól potasowa kwasu chromowego

W temperaturze pokojowej jest to pomarańczowo-czerwone krystaliczne ciało stałe, rozpuszczalne w wodzie i nierozpuszczalne w etanolu. W temperaturze pokojowej krystalizuje w układzie jednoskośnym. W temperaturze 241°C przechodzi w odmianę trójskośną. Temperatura topnienia 396°C, w 500°C, ulega rozkładowi na chromian(VI) potasu, tlen i tlenek chromu(III):

4K2Cr2O7 → 4K2CrO4 + 2Cr2O3 + 3O2.

Związek ten można otrzymać przez dodanie dowolnego silnego kwasu mineralnego do roztworu chromianu(VI) potasu.

Dwuchromian potasu jest wykorzystywany jako utleniacz w przemyśle chemicznym, poza tym do produkcji barwników, w elektrolizie, pirotechnice, wyrobie szkła, klejów, farbiarstwie, w fotografii jako wywoływacz, w litografii i w przemyśle ceramicznym.

Zakwaszony roztwór dichromianu potasu może służyć jako wskaźnik obecności substancji o własnościach redukujących (np. aldehydów) w badanym roztworze. Próba jest pozytywna, jeśli roztwór zmieni barwę w wyniku redukcji jonów Cr2O72- (pomarańczowe) do Cr3+ (zielone).

Roztwór dichromianu potasu w kwasie siarkowym nazywany jest chromianką. Ma bardzo silne własności utleniające i była niegdyś masowo stosowany w laboratoriach do mycia szkła w celu usunięcia pozostałości substancji organicznych. Obecnie stosowanie chromianki jest zabronione ze względu na jej dużą toksyczność i szkodliwy wpływ na środowisko, a związki organiczne usuwa się ze szkła za pomocą kąpieli w ługach (np. stężone roztwory NaOH lub KOH; roztwór 2-propanolanu potasu w 2-propanolu).

Dichromian potasu ma właściwości rakotwórcze.

źródło: Wikipedia.pl

Analiza jakościowa

1) Reakcja z azotanem(V) srebra

Azotan(V) srebra wytrąca z obojętnych roztworów zawierających jony chromianowe(VI) brunatno-czerwony osad chromianu(VI) srebra (roztwór nie może być zbyt alkaliczny, bo wytrącić mógłby się brunatny osad tlenku srebra).
 


2) Reakcja z kwasem siarkowym(VI)

Kwas siarkowy(VI) dodany do roztworu jonów chromianowych(VI) powoduje zmianę barwy z żółtej (charakterystycznej dla jonów chromianowych(VI)) na pomarańczową (charakterystyczną dla jonów dichromianowych(VI)).
 


3) Reakcja z jodkiem potasu

Jodek potasu w środowisku kwaśnym jest utleniany przez jony dichromianowe(VI) (bo tylko one istnieją w środowisku kwaśnym) do wolnego jodu (obserwuje się czarną zawiesinę jodu).
 


4) Reakcja charakterystyczna

Reakcją charakterystyczną zarówno jonu chromianowego(VI), jak i jonu dichromianowego(VI) jest reakcja utleniania do nadtlenku chromu. Utleniaczem w tej reakcji jest 3% roztwór wody utlenionej w środowisku kwaśnym.