Ortofosforan(V) sodu Na3PO4·12H2O – związek chemiczny nieorganiczny, sól sodowa kwasu ortofosforowego(V). Białe kryształy dość dobrze rozpuszczalne w wodzie, odczyn lekko zasadowy. Występuje w postaci hydratu (najczęściej jako dwunastowodzian, rzadziej jako dziesięciowodzian).

Używany do strącania fosforanów(V) innych metali, produkcji środków chemicznych do zmiękczania wody, regulator kwasowości (E339) oraz jako substancja wzbogacająca żywność w fosfor. Jest składnikiem nawozów fosforowych i może się przyczynić do eutrofizacji wód.

Ortofosforan tributylu (fosforan trójbutylowy, fosforan tri-n-butylu, TBP z ang. TriButyl Phosphate) – organiczny związek chemiczny o wzorze (С4Н9О)3Р=О) z grupy estrów. Jest to ester butylowy kwas fosforowego. Jest to bezbarwna, bezwonna ciecz, nie miesza się z wodą, ale miesza się z etanolem. Substancja ta jest stosowana jako rozpuszczalnik organiczny, plastyfikator oraz jako ekstrahent przy ekstrakcji.

źródło: Wikipedia.pl

Analiza jakościowa

1) Reakcja z azotanem(V) srebra

Azotan(V) srebra wytrąca z obojętnych roztworów zawierających jon wodoroortofosforanowy(V) żółty osad ortofosforanu(V) srebra.
 


Osad łatwo rozpuszcza się w kwasie azotowym(V), kwasie octowym i wodzie amoniakalnej.

2) Reakcja charakterystyczna

Reakcją charakterystyczną jonu ortofosforanowego(V) jest powstanie żółtego osadu molibdenianofosforanu(V) amonowego w reakcji z mieszaniną molibdenową. Mieszanina molibdenowa jest to roztwór molibdenianu amonowego zakwaszany stężonym kwasem azotowym(V).